Op 1 juli hield Prof. Charles McManis bij het CIER in Utrecht een lezing over ACTA (The Anti-counterfeiting Trade Agreement). Het was een prachtig verhaal, hier een korte impressie.
ACTA is geheim
ACTA is een plurilaterale handelsovereenkomst, die niet onder het toezicht van de WTO tot stand komt en tot doel heeft internationale standaarden voor handhaving van intellectuele eigendomsrechten tot stand te brengen in de strijd tegen namaakgoederen (counterfeit goods) en piraterij (pirated goods). De ACTA gaat verder dan TRIPs. Daar waar het onder toezicht van het WTO opgestelde TRIPs minumum standaarden stelt, wil men bij ACTA specifiekere handhavingsstandaarden formuleren. Het overleg tot nu toe redelijk geheim overleg geinitieerd door de ‘ontwikkelde’ landen, waarbij inmiddels ook Mexico en Marokko zich hebben aangesloten. De Verenigde Staten doen erg hun best de onderhandelingen geheim te houden, wat vrij goed lukt. Canada publiceert iets meer informatie op haar websites.
De Electronic Frontier Foundation (EFF) en Public Knowledge zijn een rechtszaak begonnen over de de geheimhouding begonnen en eisen toegang tot stukken. Ook de Juridische commissie van de Senaat van de Verenigde Staten heeft zijn zorgen hierover geuit. De EFF heeft echter ook al te horen gekregen dat de stukken gekwalificeerd zijn als ‘classified in the interest of national security’, waardoor men zich beraad op de vraag of het nog zin heeft te procederen. In Europa heeft de FFII een klacht ingediend bij de Europese ombudsman over het gebrek aan transparantie rondom ACTA.
Wat zijn de algemene zorgen?
– NGOs maken zich zorgen over grotere handhavingsbevoegheden. Onder andere van douanebeambten bij de landsgrenzen. Gaan laptops, nog meer dan nu, doorzocht worden? Hoe ver moeten de provider straks gaan bij het controleren?
– De tekst zou gaan over ‘commercial interests’, maar uit een in 2007 gelekte brief zou blijken dat de Verenigde Staten verder zouden willen gaan: ‘significant willful infringements without motivation for financial gain to such an extent as to prejudicially affect the copyright owner (e.g., Internet piracy)’
National security
De eerder genoemde classificatie ‘national security’ is bijzonder te noemen. Het kan een afleidingsmanoevre zijn voor willen van meer handhavingsbevoegheden. Maar het is ook goed mogelijk dat er inderdaad een nationaal belang is in het kader van terrorisme bestrijding. De georganiseerde misdaad zou velen miljoenen zo niet miljarden maken door het verhandelen van namaak- en inbreukmakende goederen. Interpol heeft tegen deze beweging al enkele grote operaties uitgevoerd. De handel in deze goederen brengen minder risico met zich met dan de handel in drugs. Het gaat dan niet alleen over luxe namaakgoederen maar ook over medicijnen, zoals anti-malariamiddelen en hormonen. De omvang mag ook groot genoemd worden, 10 % van alle medicijnen zijn namaakgoederen en in sommige aziatische landen kan dit oplopen tot 50%. De WHO denkt dat er in deze wereld $ 32 miljard omgaat en $ 75 miljard in 2010. Ook in andere namaakgoederen en inbreukmakende producten is de handel groot, zo meldt de Rand Corporation dat filmpiraterij een kernonderdeel is geworden van russische mafia. De link tussen intellectuele eigendom en georganiseerde misdaad danwel terrorisme is daarmee niet eens zover gezocht.
Zorgen van een land als Mexico
De piraterij heeft neveneffecten en Mexico ondervindt daar ook de nadelen van. Uit een industrierapport uit 1998 blijkt dat 90% van alle video’s piraterij zijn en 65% van de CD’s. Vele (verhuur)winkels sloten om die reden hun deuren. Mexico behoorde in 2008 tot de acht grootste muziekmarkten ter wereld en valt nu buiten de top 10. De CD-bootleggers hebben zelfs al een eigen awards in het leven geroepen.
Nuancering
De economische en culterele gevolgen worden mogelijk overdreven. De sluiting van de ene markt opent vaak een andere. Het rapport Ups and Downs, uitgevoerd door o.a. het IVIR en SEO laat evenals en rapport van de Harvard universiteit zien dat er ook weer niet overdreven moet worden. Niettemin is de aandacht voor de georganiseerde criminaliteit terecht. Vanwege het besloten karakter is het lastig om in te schatten wat de stand van is. Acta ziet in beginsel op auteursrecht- en merkenrecht gerelateerde rechten. Maar niemand weet waar het eindigd. Ook de strafrechtelijke insteek kan te ver doorschieten. Dus voor ACTA geldt, zoals ook McManis afsloot: stay tuned.