Softwareontwikkeling volgens een Agile-methode heeft de laatste jaren een enorme vlucht genomen. Deze methodiek en de verschillende rollen, met bijbehorende taken en verantwoordelijkheden, zijn echter niet altijd even duidelijk voor opdrachtgever. Dat heeft juridische consequenties voor leverancier.
In de vorige twee delen hebben we gekeken naar het tekortschieten in de specificatie van het op te leveren product (deel 1) en de onduidelijkheid over welke prestaties leverancier moet leveren (deel 2). In deze bijdrage kijken we aan de hand van jurisprudentie, welke gevolgen voor rekening van leverancier komen.
Verantwoordelijkheden van leverancier
Leverancier heeft vanuit zijn expertise met ontwikkeling volgens een Agile-methode bij uitstek die kennis in huis, die nodig is om het proces van softwareontwikkeling succesvol te laten verlopen. Opdrachtgever heeft daarentegen vaak een achterstand ten opzichte van haar leverancier: zowel inhoudelijke als procedurele kennis met betrekking tot Agile-softwareontwikkeling ontbreekt meestal, of is slechts in geringe mate aanwezig.
Hoe gaat het recht om met het verschil in kennis en ervaring tussen leverancier en opdrachtgever bij Agile-ontwikkeling? Daarvoor is een bijzondere overeenkomst van belang, namelijk de overeenkomst van opdracht. Deze overeenkomst is specifiek geregeld in de wet. De wet vereist namelijk van leverancier, dat deze bij zijn werkzaamheden de zorg van een goed opdrachtgever in acht neemt.[1]
Wat concreet onder “het inachtnemen van de zorg van een goed opdrachtgever” moet worden verstaan bij Agile-ontwikkeling, heeft de Rechtbank Noord-Holland verduidelijkt.[2] Als leverancier weet dat opdrachtgever een onervaren opdrachtgever is, behoort het tot de zorgplicht van leverancier om opdrachtgever “adequaat te begeleiden” en “bij de hand te nemen”. De wettelijke zorgplicht van leverancier stopt daar volgens de rechtbank echter nog niet. De rechtbank vindt dat zelfs toen de leverancier vond dat het voor opdrachtgever al lang duidelijk had moeten zijn en behoorde te weten wat er werd bedoeld met de functionaliteiten, de leverancier opdrachtgever “nog strakker bij de hand had moeten nemen”.
De rechtbank laat er geen misverstand over bestaan, dat de wettelijke zorgplicht met zich brengt dat leverancier –als expert in het werken volgens een Agile-ontwikkelmethode- opdrachtgever in verregaande mate dient te begeleiden. Als leverancier deze plicht niet nakomt, komt deze in schuldeisersverzuim. Opdrachtgever heeft dan het recht de uitvoering van zijn verplichtingen op te schorten (te denken valt aan betaling van facturen van leverancier), de overeenkomst te ontbinden, en leverancier kan aansprakelijk worden gesteld voor de geleden schade.
Welke lessen vallen hier nu uit te trekken?
Ten eerste is het altijd zaak om de scope van een overeenkomst voldoende uitvoerig, en zo ondubbelzinnig en concreet mogelijk vast te leggen. Dat geldt voor zowel voor ontwikkeling volgens een Agile-methode, als voor de klassiekere watervalmethode. Maar deze noodzaak strekt verder bij Agile-ontwikkeling. Het is in het belang van leverancier om duidelijkheid te krijgen over de kennis er ervaring van opdrachtgever met Agile. Leverancier kan met deze kennis inschatten hoeveel inspanning zij moet leveren bij de begeleiding van opdrachtgever. Met het oog op de inzet van personeel van leverancier en de kosten die gepaard gaan met de inspanning die leverancier moet leveren, kan het handig zijn om deze kennis mee te nemen in de prijsbepaling.
Ten tweede is het raadzaam dat leverancier opdrachtgever steeds informeert wat er van opdrachtgever wordt verwacht en dient leverancier zich ervan te verzekeren dat opdrachtgever heeft begrepen wat er van hem wordt verwacht. Zelfs als leverancier vindt dat de Agile-methode opdrachtgever nu wel duidelijk had moeten zijn, zal leverancier zich moeten blijven inspannen en opdrachtgever bij de hand moeten nemen bij het werken volgens de Agile-methodiek.
Ten derde dient leverancier te zorgen voor oplossingen als er problemen ontstaan. Leverancier heeft de verantwoordelijkheid om steeds een vinger aan de pols te houden of opdrachtgever haar taken juist uitvoert en of deze resultaten van de uitgevoerde taken bruikbaar zijn.
In de volgende blog zullen we verder ingaan op de maatregelen die opdrachtgever kan nemen om de risico’s van Agile-ontwikkeling te beheersen.
Meer informatie
Heeft u vragen en/of wilt u meer weten over het verkleinen van de risico’s bij agile-contractering, neemt u dan contact met ons op.
[1] Art. 7:401 BW: “De opdrachtnemer moet bij zijn werkzaamheden de zorg van een goed opdrachtnemer in acht nemen.”
[2] Rb. Noord-Holland, 14 november 2018, ECLI:NL:RBNHO:2018:10021 (Betty Blocks/VGB).